พระบรมราโชวาท ในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรและอนุปริญญาบัตร ณ จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย พุทธศักราช 2517

“ข้าพเจ้าและพระราชินีมีความยินดี ที่ได้มาร่วมในพิธีมอบปริญญาบัตรของจุฬาลงกรณมหาวิทยาลัยในวาระนี้ ขอแสดงความชื่นชมกับบัณฑิตผู้ได้รับเกียรติและความสำเร็จในการศึกษาทุกคน วันก่อน ข้าพเจ้าได้กล่าวในที่ประชุมนี้ถึงการคิด ว่าการคิดอย่างอิสระนั้น ต้องคิดโดยไม่มีอคติและความเห็นแก่ตัวเป็นที่ตั้ง ต้องมีเหตุผลที่ถูกต้องเป็นหลัก มีจุดมุ่งหมายเที่ยงตรงแจ่มแจ้ง มุ่งหวังแต่ผลที่อันเป็นคุณอันมั่นคงถาวร ทั้งแก่ตนเองและแก่ส่วนรวม นอกจากนั้น ยังได้ขอให้บัณฑิตพยายามและร่วมกันใช้ความคิดที่เป็นอิสระแท้ทำการงานสร้างประโยชน์โดยหนักแน่นและพร้อมเพรียงกัน โอกาสนี้ ขอกล่าวเพิ่มเติมในเรื่องของประโยชน์ต่อไป สิ่งชอบใจต่างๆ ที่ได้มา ไม่ว่าทรัพย์สินเงินทอง ยศศักดิ์ อำนาจ ควา...มสุขสบายที่ปรารถนา ตลอดจนความสำเร็จประสงค์ในอุดมการณ์ รวมเรียกว่าประโยชน์ ประโยชน์ทั้งปวงนี้ ทุกคนต่างควรมีเสรีภาพที่จะแสวงหาและที่จะได้รับ แต่การแสวงหาและรับเอาประโยชน์นั้น จำต้องมีหลักการสำหรับปฏิบัติเพื่อป้องกันกำจัดเหตุที่จะนำไปสู่ความยุ่งยากและความเสียหายทั้งมวล บุคคลจำต้องเรียนรู้และสำนึกได้เสมอว่า เสรีภาพของแต่ละคน จำกัดอยู่ด้วยเสรีภาพของผู้อื่น การแสวงหาประโยชน์ใดๆ ถ้าละเมิดและก้าวก่ายกัน จะกลายเป็นการเบียดเบียนซึ่งมีอันตรายมาก ทันที จึงไม่เป็นการถูกต้องเลยที่ผู้ใดจะแสวงหาหรือได้มาโดยทำนองนั้น อีกประการหนึ่ง ควรจะต้องทราบให้แน่ตระหนักด้วย ถึงประโยชน์ส่วนรวมว่าเป็นประโยชน์ที่ครอบคลุมถึงประโยชน์ทั้งหลายทั้งสิ้นในชาติ กล่าวคือเป็นทั้งประโยชน์ของประเทศทั้งประโยชน์ของแต่ละบุคคลนั่นเอง ข้าพเจ้าปรารถนาอย่างยิ่ง ที่จะได้เห็นผู้มีการศึกษาสูง ร่วมแรงร่วมใจกันใช้ศิลปะวิทยาการ และความคิดที่รอบคอบ สร้างสรรค์ตนเองและประเทศชาติให้สมบูรณ์มั่นคง ขออวยพรให้ทุกคนประสบความสำเร็จและความสุขความเจริญในชีวิตพร้อมทุกประการ ตามที่ตั้งใจปรารถนา”อ่านต่อ