พระบรมราโชวาท พิธีพระราชทานปริญญาบัตรของมหาวิทยาลัยศิลปากร ปีการศึกษา 2528

“ข้าพเจ้ามีความยินดี ที่ได้มาทำพิธีมอบปริญญาบัตรของมหาวิทยาลัยศิลปากรในวันนี้ ขอขอบใจมหาวิทยาลัยที่มอบปริญญาศิลปศาสตร์ดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ สาขามานุษยวิทยา แก่ข้าพเจ้า และขอแสดงความชื่นชมกับบรรดาผู้ทรงคุณวุฒิพร้อมกับบัณฑิตทุกคน ที่ได้รับเกียรติและความสำเร็จในการศึกษา บัดนี้บัณฑิตทั้งหลายต่างมีวิทยฐานะเพียบพร้อม ที่จะออกไปปฏิบัติงานต่างๆ ได้ตามศักดิ์และสิทธิ์ของแต่ละคน การปฏิบัติงานทั้งปวงนั้น กล่าวโดยหลักการย่อมอาศัยปัจจัยพื้นฐานประกอบกันสองอย่าง อย่างหนึ่งได้แก่ความรู้ความสามารถของผู้ปฏิบัติ อีกอย่างหนึ่งได้แก่ระเบียบแบบแผนและวิธีการปฏิบัติที่กำหนดไว้สำหรับงานนั้นๆ เมื่อใดปัจจัยสองส่วนนี้ประกอบพร้อมกันเข้า เมื่อนั้นงานจะดำเนินไปได้ แต่เมื่...อพิจารณาให้ลึกลงไปจะเห็นว่างานที่อาศัยปัจจัยหลักเพียงสองข้อเท่านี้ ยังไม่อาจอำนวยผลที่สมบูรณ์ได้เต็มที่ เพราะตัวผู้ปฏิบัติ ซึ่งมีความรู้ความสามารถพร้อมแล้วนั้นบางทีก็ยังขาดกำลังและคุณภาพทางด้านจิตใจอยู่ เช่น ใจยังไม่พร้อมจะทำงานหรือไม่ศรัทธา ไม่เข้าใจซึ้งถึงประโยชน์ของงานที่จะทำ เป็นต้น จึงทำให้งานบกพร่องเสียหายไปด้วยประการต่างๆ สรุปได้ว่า ไม่ว่าการปฏิบัติงานประเภทใด สาขาใด ใหญ่หรือเล็กจำเป็นจะต้องอาศัยปัจจัยสำคัญอีกส่วนหนึ่ง ได้แก่กำลังและคุณภาพด้านจิตใจของตัวผู้ปฏิบัติ เป็นเครื่องประกอบส่งเสริม. ท่านทั้งหลายจะต้องทำการงานต่อไปอีกมากมายตลอดชีวิต จะต้องมีสติระลึกรู้และพิจารณาความคิดจิตใจตนเอง ด้วยความฉลาดรู้เท่าทันให้เห็นแจ้งว่าตัวท่านเองจะต้องเร่งรัดฝึกหัดและอบรมบำรุงความคิดจิตใจ ให้มีกำลังและคุณภาพพร้อมสำหรับงานอยู่เสมอ จึงจะสามารถทำงานได้ดีและราบรื่น จนบรรลุความสำเร็จที่ตนเองพอใจ และผู้อื่นจะยอมรับได้อย่างแท้จริง ขออวยพรให้บัณฑิตที่รับปริญญาในวันนี้ ประสบความสุข ความสมหวัง ความเจริญรุ่งเรือง ทั้งในการครองชีวิตและในกิจการงาน ทั้งขอให้ทุกท่านที่มาร่วมประชุมในพิธีนี้ มีความผาสุกสวัสดีโดยทั่วกัน.”อ่านต่อ