พระราชดำรัส พระราชทานเนื่องในพระราชพิธีเปิดโรงนมผง "สวนดุสิต" ณ บริเวณสวนจิตรลดา พุทธศักราช 2512

"วันนี้เป็นวันที่สำคัญมากสำหรับกิจการโคนมและการอุตสาหกรรมนมของประเทศไทย เพราะว่าเป็นวันที่ได้เปิดโรงทำนมผงเป็นทางการ ที่จริงกว่าจะถึงขั้นนี้ ก็ต้องผ่านอุปสรรคมาไม่ใช่น้อย และที่ได้สำเร็จได้ก็เพราะได้รับการร่วมมือจากทุกฝ่ายตั้งแต่ต้นหลายปีมาแล้ว อาจมีผู้ที่สงสัยว่าทำไมต้องสร้างโรงงานทำนมผง และทำไมทำได้ตั้งแต่ต้น คำตอบก็มีอยู่ในตำราหรือในตัวเลขที่ได้แจกจ่ายไปในวันนี้ ซึ่งจะเห็นได้จากตัวเลขนั้นว่าทำไมเราทำได้ แต่ถ้าอยากจะได้ประโยชน์จากตัวเลขและจากการทดลองของเราในโรงโคนมสวนจิตรลดานี้ ก็จะต้องพิจารณาให้ดี ตัวเลขที่มีอยู่ในหนังสือเล่มนั้นเป็นตัวเลขที่ประมวลขึ้นมาจากการกระทำจากกิจการของโรงโคนมสวนจิตรลดาโดยแท้ และต้องพิจารณาว่าตัวเลขนั้นบางอย่างอาจผิ...ดปรกติสูงเกินไปหรือต่ำเกินไป นี่ก็เพราะว่าโรงโคนมนี้เป็นโรงโคนมตัวอย่าง หรือเรียกว่าเป็นศูนย์ค้นคว้าก็เรียกได้ การค้นคว้านั้นบางทีก็ต้องมีการผิดพลาดก็ทำให้ค่าใช้จ่ายสูง โดยที่เป็นการค้นคว้า รายจ่ายบางอย่างก็อาจต่ำลงไปได้เพราะมีผู้ที่บริจาคสิ่งของ แม่โค หรืออุปกรณ์ ต่างๆ มาให้เมื่อมาประมวลตัวเลขแล้วมาทำตัวอย่างขึ้นตามที่มีอยู่ในเล่มนั้นแล้ว เราก็ต้องพิจารณาถึงสิ่งเหล่านี้ว่าถ้ากสิกรจะเลี้ยงจริงๆ จะทำอย่างไร ก็อาศัยตัวเลขเหล่านั้นมาเทียบดูกับสภาพของของที่มีอยู่และจำนวนคนที่ปฏิบัติทั้งพิจารณาดูว่าเป้าหมายคืออะไร แล้วก็จะมาทำงบประมาณการตั้งการเลี้ยงโคนม จนที่สุดสร้างโรงงานผลิตนมผง และค้าขายได้ ตามที่เห็นก็คงต้องทราบว่ากิจการเช่นนี้ไม่ใช่กิจการที่จะทำได้ในเวลาเร็วๆ และไม่ใช่กิจการที่จะทำได้ง่ายๆ จะต้องทำด้วยความเหน็ดเหนื่อยเป็นเวลาแรมปีอีกข้อหนึ่งที่จะต้องพิจารณาก็คือคนๆ เดียวจะทำกิจการโคนมนี้ยังไม่ได้ เพราะว่าต้องมีการลงทุน เมื่อมีการลงทุนแล้ว ก็หมายถึงว่าจะต้องมีทุนมาลง ทุนนั้นจะต้องได้มาจากการกู้แต่ถ้ากู้ในอัตราดอกเบี้ยสูงอย่างที่ชอบกู้กัน ลงท้ายมีคนเดียวที่จะรวยคือ “เจ้าหนี้” แต่ว่าถ้าทางราชการสนใจ และตั้งธนาคารเพื่อการสหกรณ์ขึ้น หรือที่ตั้งไว้แล้วก็ให้กิจการดำเนินไปโดยดีและมีเหตุผล ก็จะทำให้กิจการโคนมในเมืองไทยก้าวหน้าได้เมื่อพูดถึงว่าคนเดียวทำได้ยาก ต้องอาศัยธนาคารเพื่อการสหกรณ์แล้ว เมื่อทำยากคนเดียวกสิกรที่สนใจทางโคนมนี้ก็จะต้องตั้งเป็นสหกรณ์หมายความว่ารวบรวมกำลังความคิดด้วยกำลังเงินกำลังแรงมารวบรวมกันเป็นสหกรณ์และทางราชการก็ควรจะสนับสนุน ถ้าตั้งเป็นสหกรณ์ขึ้นมาได้ค่าใช้จ่ายต่างๆ ก็จะลดลง ความปลอดภัยแก่ส่วนบุคคลก็จะมีมากขึ้น ความก้าวหน้าจะมีเร็วขึ้น และกสิกรทั้งหลายก็คงสามารถที่จะค้าขายในทางผลิตภัณฑ์นมได้สะดวกและมีความปลอดภัย แม้จะเป็นโรงงานขนาดนี้หรือใหญ่กว่านี้ ก็อาจสร้างได้โดยตนเอง คือหมายถึงโรงงานของสหกรณ์วันนี้จึงเป็นวันที่สำคัญ เพราะว่าโรงงานนี้จะเป็นโรงงานตัวอย่าง และจะดำเนินการเป็นตัวอย่างสำหรับกสิกรและผู้ที่สนใจในการผลิตนมในประเทศไทย โรงงานนี้เป็นแห่งแรกที่ทำขึ้นในเมืองไทย และก็เป็นที่น่าภูมิใจว่าคนไทยได้ออกแบบและเป็นผู้สร้าง ขอให้ถือว่าโรงงานนี้เป็นโรงงานตัวอย่าง ใครอยากได้ความรู้ ใครอยากที่จะทำกิจการโคนมให้สำเร็จ ให้ก้าวหน้า และเป็นประโยชน์แก่ตนแก่เศรษฐกิจของบ้านเมือง ก็ให้มาดูกิจการได้ทุกเมื่อ และถ้ามีปัญหาอะไร มีความคิดอะไร ก็ให้แสดงออกมา บางทีบางคนอาจเกิดความคิดอะไรที่จะเป็นประโยชน์ต่อส่วนรวมที่ทางนี้ไม่ได้คิดก็จะเป็นประโยชน์ที่จะร่วมแรงกันในทางความคิด เพื่อความก้าวหน้าของกิจการโคนมของประเทศไทย ในโอกาสนี้ก็ขอขอบใจและขอชมเชยเจ้าหน้าที่ทุกฝ่าย ที่ได้ช่วยให้ได้สร้างโรงงานนี้ได้สำเร็จ ต้องขอบใจทั้งเจ้าหน้าที่ที่ได้ฟันฝ่าอุปสรรคมาตั้งแต่ต้นก่อนที่จะสร้างโรงงานหมายถึงตั้งแต่สร้าง ตั้งโรงโคนม ซึ่งกลายเป็นโรงโคนมสวนจิตรลดา เป็นโรงโคนมตัวอย่าง มาบัดนี้มีโรงงาน ซึ่งเท่ากับเป็นการก้าวหน้าอย่างยิ่ง จึงต้องขอขอบใจและชมเชยเจ้าหน้าที่ทุกฝ่าย ส่วนผู้ที่มีความสนใจ มาดูแล้วก็ขอให้เกิดกำลังใจ และขอให้เกิดความคิดที่จะไปปฏิบัติในกิจการของตัวให้เป็นประโยชน์ขึ้น ขอให้ทุกคนจงมีความเจริญสุขสวัสดี."อ่านต่อ